Odszkodowanie za błąd medyczny / lekarski

Ucierpiałeś fizycznie i psychicznie w efekcie błędu lekarza?

Ktoś z Twojej rodziny stracił życie wskutek zaniedbania w szpitalu lub w prywatnej służbie zdrowia?

Nie wiesz jak postępować w takich przypadkach?
Nasi doświadczeni prawnicy są do Twojej dyspozycji.

Odpowiedzialność cywilnoprawną za błędy w sztuce lekarskiej reguluje co do zasady przepis art. 415 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”.

Błąd medyczny jest zdarzeniem zwykle spowodowanym niewłaściwym działaniem lub lekkomyślnością w działaniu lekarza, pielęgniarki albo innych osób z personelu szpitala bądź placówki medycznej. Zdarzenie to skutkuje wyrządzeniem krzywdy na zdrowiu, osobie lub życiu pacjenta w trakcie wykonywania czynności medycznych, które utrudnia, uniemożliwia, bądź w znacznym stopniu ogranicza egzystencję poszkodowanego.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 z późn. zm.; dalej jako: u.z.l.l.d.): „lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej i z należytą starannością”. Jeżeli ten obowiązek nie zostaje spełniony, poszkodowanemu pacjentowi należy się odszkodowanie za błąd medyczny lekarza.

Kto wypłaca odszkodowanie za błąd medyczny / lekarski?

Obowiązkiem zakładu opieki zdrowotnej jest już nie tyle sprawne funkcjonowanie, organizacja, ile świadczenie usług wysokiej jakości. Przesłanką odpowiedzialności zakładu opieki zdrowotnej jest nie tylko staranność wykonania czynności medycznych, ale także staranność w innych sferach organizacji zakładu sensu largo. Zakład bowiem ponosi odpowiedzialność również wtedy, gdy szkoda zostanie wyrządzona pacjentowi poprzez błędy natury organizacyjnej, co rodzi dla zakładu konsekwencję w postaci wypłat odszkodowań za wypadki niedbalstwa w organizacji, a nawet zadośćuczynienia za śmierć. Kwoty zasądzone w przypadku udowodnienia winy szpitala często burzą ich budżety.

Zakład opieki zdrowotnej jest ze swej definicji zespołem osób, który działa na zasadzie podziału obowiązków i współpracy wielu podmiotów. Celem utworzenia i utrzymywania zakładu jest już nie tylko udzielanie świadczeń zdrowotnych, ale świadczenie usług optymalnych w sposób organizacyjnie niewadliwy. W owym zespole osób często trudno przypisać winę za niedociągnięcia organizacyjne jednemu podmiotowi lub kilku z nich. Z tego właśnie względu wina w organizacji jest bowiem zagadnieniem ściśle związanym z konstrukcją winy anonimowej. W płaszczyźnie organizacji najczęściej dochodzi do stanów faktycznych, gdzie nie można ustalić kto dopuścił się winy, a dowiedzione zostało dopuszczenie się zaniedbania, na skutek którego pacjent poniósł szkodę. Podmiotem właściwym do naprawienia szkody i wypłaty zadośćuczynienia czy odszkodowania za błąd medyczny jest wtedy szpital, a nie członek jego personelu.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 czerwca 2015 r. sygn. akt I ACa 221/15

Sama placówka medyczna ponosi odpowiedzialność w przypadku winy podwładnego, rozumianej zgodnie z treścią art. 415 k.c. i nie jest wymagane wykazanie przez poszkodowanego winy po stronie placówki medycznej, gdyż odpowiada ona za zasadzie ryzyka w sposób bezwzględny, wyłączający możliwość ekskulpacji. Przyjęcie odpowiedzialności podmiotu leczniczego na podstawie powyższego przepisu wymaga więc uprzedniego stwierdzenia, iż jego pracownik wyrządził szkodę w sposób zawiniony i odpowiada z tego tytułu na zasadach ogólnych. Podwładnym w rozumieniu art. 430 k.c. jest członek personelu medycznego jednostki, w tym także lekarz, który mimo dalece posuniętej samodzielności w zakresie wyboru sposobów leczenia pacjenta jest podmiotem podlegającym kierownictwu organizacyjnemu zakładu opieki zdrowotnej, a także ma obowiązek stosowania się do jego wskazówek w zakresie organizacji pracy. Wina podwładnego jest natomiast przesłanką odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 430 k.c. przy czym ustawa nie uzależnia tej odpowiedzialności od konkretnego stopnia winy lub jej przypisania poszczególnym członkom personelu pozwanego (wina bezimienna). Wystarczy wykazanie, choćby na podstawie domniemania faktycznego, że miało miejsce zawinione naruszenie zasad i standardów postępowania z pacjentem przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, aby uznać, że zakład opieki zdrowotnej (obecnie podmiot leczniczy) ponosi odpowiedzialność za szkody doznane przez pacjenta.

W innym zaś orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 maja 2015r., sygn. akt I ACa 277/14, odnajdujemy, że

Odpowiedzialność placówki medycznej na zasadzie art. 415 k.c. w zw. z art. 430 k.c. jest odpowiedzialnością na zasadzie winy i zachodzi tylko wówczas gdy spełnione są wszystkie przesłanki tej odpowiedzialności deliktowej, a mianowicie: wyrządzenie szkody przez personel medyczny, zawinione działanie lub zaniechanie tego personelu, normalny związek przyczynowy pomiędzy tym działaniem lub zaniechaniem a wyrządzoną szkodą oraz wyrządzenie szkody przy wykonywaniu powierzonej czynności. Ciężar wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa na powodzie

Warto także zwrócić uwagę na orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 czerwca 2015 r., sygn. akt I ACa 472/15,  zgodnie z którym

Cechą charakterystyczną wykonywania zawodu w formie praktyki lekarskiej jest udzielanie świadczeń zdrowotnych przez lekarza na własny rachunek i własną odpowiedzialność. Podjęcie i prowadzenie działalności leczniczej w ramach takiej praktyki określa ustawa z 2011 r. o działalności leczniczej. W ramach indywidualnej praktyki lekarskiej, w tym także specjalistycznej, lekarz sam ponosi odpowiedzialność za zawinione wyrządzenie pacjentowi szkody. Ze względu na fakt, że między lekarzem a pacjentem zostaje zawarta umowa, prawną podstawę roszczeń stanowi, co do zasady, art. 471 k.c. przy zbiegu – jeśli dojdzie do powstania szkody na osobie – z art. 415 k.c.